فضای مجازی

باید به سه بعد اشاره کنیم:
* زیرساخت: منظو از این عنوان، وسایل فیزیکی است که امکان اتصال و دسترسی به فضای مجازی را فراهم می کند که شامل روش اتصال به اینترنت اعم از استفاده از خطوط تلفن (Dial-up)، وای فای (Wi-Fi)، ماهواره و فناوری تلفن همراه  3Gو غیره، همچنین دستگاه اتصال به اینترنت اعم از تلفن همراه، تبلت، رایانه و .... می شود.
* خدمات: منظور نرم افزارهایی است که روی زیرساخت فضای مجازی ارایه می شوند و شرایط برقراری ارتباط اینترنتی را برقرار می کنند.
* محتوا: منظور نوع و میزان داده ها ( Data) و اطلاعاتی است که از طریق نرم افزارهای فضای مجازی منتقل می شوند که می تواند در قالب متن، صوت، تصویر،  ویدیو یا فایل کاربردی باشد. و به لحاظ موضوعی هم شامل اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، دینی، آموزشی، سرگرمی و ... می شود. از این سه مورد که در بالا به آن اشاره شد، آن چیزی که اهمیت و کاربرد بیشتری دارد، خدمات فضای مجازی است؛ فضای مجازی آنقدر از لحاظ محتوایی خدمات متنوعی دارد، که به سختی می توان از آن دسته بندی­ای ارائه داد، اما خدمات موجود را می توان در دسته بندی های استقرایی زیر خلاصه کرد:
* خدمات پایه: شامل موتورهای جست و جو است.
* انتقال پیام: شامل ایمیل، پیام رسان های فوری مانند تلگرام و برقرارکننده های صوتی و تصویری مانند ایمو و اسکایپ می شود.
* اشتراک گذاری: شامل سرویس­های میزبانی فایل، متن، صوت، عکس( اینستاگرام)، ویدیو (یوتیوپ و آپارات) می شود.
* آموزش و تحصیل: شامل دانشگاه های آنلاین و وبسایت های درس محور است.
* خدمات شهروندی بین مردم و حاکمیت: اعم از دولت الکترونیک، امور قضایی، ثبت درخواست ها مجوزها و ... است.
* کسب و کار: تجارت الکترونیک اعم از خرید و فروش کالا، تراکنش های مالی، مبادله بورس و اوراق بهادار و .... است.
* شبکه های اجتماعی و پیام رسان: شبکه­ های اجتماعی رایانه مانند فیس بوک و کلوب، شبکه­ های اجتماعی موبایلی مانند تانگو و .... از جمله شبکه ­های اجتماعی به شمار می روند.
* تفریح و سرگرمی: شامل انواع بازی­ های رایانه ای، گیم ­ها، ورزش­های فکری و ....است.